ارزیابی پتانسیل خطرپذیری آلودگی فلزات سنگین در خاک های مرکزی استان زنجان بر اساس شاخص های آلودگی

Authors

علی افشاری

دانش آموخته کارشناسی ارشد خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان حسین خادمی

استاد گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان سعید حجتی

استادیار گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران

abstract

مطالعه حاضر با هدف تعیین غلظت زمینه ای فلزات سنگین و آلودگی حاصل از آنها با استفاده از شاخص های آلودگی در منطقه ای به وسعت 2000 کیلومتر مربع در اراضی مرکزی استان زنجان انجام گرفت. نمونه برداری خاک سطحی بر اساس روش شبکه بندی و کاملاً تصادفی (241 نمونه از عمق 0 تا 10 سانتی متر) انجام پذیرفت. برای تعیین مقدار زمینه ای فلزات، از میانگین هندسی نمونه خاک های مناطق طبیعی و بکر استفاده گردید (53=n) و مقدار آن برای آهن، منگنز، کبالت، کروم، نیکل، مس، روی، سرب و کادمیم به ترتیب16509،4/628، 2/24، 0/20، 7/40، 0/27، 8/91، 8/57 و 25/0 میلی گرم برکیلوگرم بدست آمد. میانگین فاکتور غنی شدگی برای کادمیم، روی، سرب، مس، نیکل، کروم، کبالت و منگنز به ترتیب 20/4، 16/2، 69/1، 64/1، 19/1، 17/1، 04/1 و 02/1 محاسبه گردید که بالاترین مقادیر آن برای کادمیم، روی، سرب و مس به ترتیب با میانگین 07/12، 26/5، 82/4 و 47/3 در کاربری شهری اتفاق افتاده است. شاخص زمین-انباشتگی برای عناصر مختلف در تمام نمونه ها مقادیر منفی بدست آمد. البته در کاربری شهری شاخص زمین انباشتگی سرب، روی، کادمیم و مس بیشتر از صفر بود. بالاترین شاخص آلودگی مربوط به کادمیم و روی در کاربری های اراضی کشاورزی، مرتع و شهری به ترتیب 01/3 و 83/1، 33/3 و 60/1 و 86/9 و 35/4 بود. همچنین کمترین مقدار شاخص آلودگی در تمام کاربری ها برای آهن، منگنز، کبالت و کروم مشاهده شد. میانگین پتانسیل خطر زیست محیطی در کاربری کشاورزی 09/114، مرتع 08/122 و شهری 62/339 می باشد که با توجه به آن، کاربری شهری پتانسیل خطر زیست-محیطی بالایی برای ساکنان دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی پتانسیل خطرپذیری آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های مرکزی استان زنجان بر اساس شاخص‌های آلودگی

مطالعه حاضر با هدف تعیین غلظت زمینه‌ای فلزات سنگین و آلودگی حاصل از آنها با استفاده از شاخص‌های آلودگی در منطقه‌ای به وسعت 2000 کیلومتر مربع در اراضی مرکزی استان زنجان انجام گرفت. نمونه‌برداری خاک سطحی بر اساس روش شبکه‌بندی و کاملاً تصادفی (241 نمونه از عمق 0 تا 10 سانتی‌متر) انجام پذیرفت. برای تعیین مقدار زمینه‌ای فلزات، از میانگین هندسی نمونه خاک‌های مناطق طبیعی و بکر استفاده گردید (53=N) و مق...

full text

ارزیابی کمّی آلودگی فلزات سنگین در خاک

چکیده آلودگی و انباشت فلزات سنگین در آب و خاک به دلیل سمّیت، فراوانی منابع آلاینده، تجزیه­ناپذیر بودن و انباشت آنها در محیط، مشکلی جدی در سطح جهان است. آگاهی از میزان آلودگی فلزات سنگین در سیستم­های خاک در تصمیم­گیری جهت کاهش آلودگی، کاهش در معرض­ قرارگیری انسان با آلودگی ناشی از فلزات سنگین و حفاظت انسان از خطرات آلودگی ضروری به نظر می­رسد. در این راستا از شاخص­های ارزیابی آلو...

full text

ارزیابی پتانسیل خطرپذیری آلودگی فلزات سنگین در برخی از خاک‌های شهرستان ورامین

همگام با رشد صنعت و فناوری، ورود آلاینده‌های زیست‌محیطی و در صـدر آن‌ فلـزات سنگین به خاک‌، موجب افزایش نگرانی جامعه جهانی در رابطه با امنیت غذایی شـده اسـت. هدف از این مطالعه ارزیـابی میزان خطر زیست‌محیطی عناصر سـنگین با اسـتفاده از شـاخص‌هـای آلـودگی در شهرستان ورامین می‌باشد. برای این منظور، 35 نمونه مرکب خاک سطحی کشاورزی از هفت منطقه تهیه شد. مقدار کل و قابل جذب عناصرسنگین با تیزاب سلطانی و...

full text

ارزیابی آلودگی و ارتباط بین غلظت فلزات سنگین در خاک و سبزی‌جات برگی استان زنجان

استفاده از فاضلاب شهری برای چندین سال گذشته در نواحی مشخص (اطراف راه­آهن) و مجاورت مزارع، به کارخانه­جات فرآوری سرب و روی، منجر­به تجمع فلزات سنگین درخاک و سبزی­جات شده است. در این تحقیق، غلظت فلزات سنگین (مس، روی، کادمیم و سرب) در بعضی از سبزیجات (گشنیز، ریحان، شوید، نعناع، مرزه، تره، برگ چغندر، شنبلیله و جعفری) در 6 منطقه شهر زنجان مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که، بیشترین غلظت فلز...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های حفاظت آب و خاک

جلد ۲۲، شماره ۶، صفحات ۲۱-۴۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023